Empatia a mózg

Empatię można podzielić na dwa rodzaje:
1. empatia emocjonalna, czyli współodczuwanie - to ona sprawia, że kiedy widzimy, że ktoś płacze, nam też chce się płakać. Odpowiadają za to tak zwane neurony lustrzane. Są to takie komórki nerwowe, które aktywują się zarówno wtedy, kiedy wykonujemy jakiś ruch, jak i wtedy, kiedy widzimy, że ktoś inny wykonuje jakiś ruch. Dlatego, jeśli widzimy, że ktoś płacze, aktywują się w naszym mózgu neurony reprezentujące mimikę podczas płaczu, co wpływa na nasze emocje i tez czujemy, że zaraz sie rozpłaczemy.
2. empatia poznawcza, czyli umiejętność postawienia sie czyimś miejscu - to ona sprawia, że rozumiemy, dlaczego ktoś płacze. Odpowiada za nią kora mózgowa, a konkretnie kora przedczołowa przyśrodkowa, styk skroniowo-ciemieniowy, bruzda skroniowa górna oraz biegun płata skroniowego.

Biologia stresu

Podczas stresu działają dwa systemy biologiczne – współczulny układ nerwowy oraz system podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA).

Współczulny układ nerwowy (część autonomicznego układu nerwowego) unerwia narządy wewnętrzne i odpowiada za tak zwaną reakcję walki lub ucieczki. Od razu po zadziałaniu stresora pobudza nadnercza, które zaczynają wydzielać adrenalinę i noradrenalinę. Powoduje to rozszerzenie oskrzeli oraz źrenic, przyspieszenie tętna i oddechu, szybszą i bardziej efektywną pracę serca. Jednocześnie też tłuszcz zostaje rozłożony na kwasy tłuszczowe i glicerol, a glikogen zmagazynowany w wątrobie do glukozy.

System podwzgórze-przysadka-nadnercza aktywuje się dopiero po pewnym czasie od zadziałania stresora. Podwzgórze ma za zadanie pobudzić przysadkę, aby zaczęła wydzielać kortykoliberynę. Przedni płat przysadki pobudzony przez kortykoliberynę zaczyna wydzielać inny hormon – kortykotropinę (ACTH). Kortykotropina zostaje przeniesiona do kory nadnerczy, a ta z kolei wydziela hormony glukokortykoidy (między innymi kortyzol). Hormon ten ma za zadanie zwiększyć stężenie glukozy we krwi i przyspieszyć rozkład kwasów tłuszczowych do ciał ketonowych. Kortyzol zmniejsza także wrażliwość zmysłów, ale jednocześnie dzięki niemu zwiększa się zdolność rozróżniania różnych bodźców. Glukokortykoidy mają tez za zadanie zahamować aktywność podwzgórza i przysadki. W ten sposób przebiega regulacja biologii stresu.

Jak doznać stanu uskrzydlenia

Aby doznać stanu uskrzydlenia, czyli stanu głębokiej koncentracji, podczas której nasz mózg wyłącza się na wszystkie niepotrzebne bodźce, muszą zostać spełnione następujące warunki (nie muszą wszystkie):

• musimy mieć jasny i osiągalny cel
• musimy być skoncentrowani i skupieni
• musimy połączyć działanie ze świadomością
• czas musi biec szybciej lub wolniej
• sukcesy i niepowodzenia podczas działania muszą być widoczne
• zadanie nie może być ani za trudne, ani za łatwe
• musimy mieć poczucie kontroli nad sytuacją
• zadanie musi być motywowane wewnętrznie
• osoba musi być zaabsorbowana w działanie

Jeżeli rozpoznajecie te czynniki w swoich odczuciach, możecie stwierdzić, że to, co odczuwacie, to właśnie stan uskrzydlenia.